Zwiększenie zrównoważonego charakteru systemu finansowego Unii Europejskiej to kluczowy cel nowej strategii, która została przedstawiona przez Komisję Europejską. Strategia zrównoważonego finansowania określa szereg ważnych inicjatyw. Na które z nich warto zwrócić szczególną uwagę?

W nowej strategii zrównoważonego finansowania określono szereg inicjatyw mających na celu przeciwdziałanie zmianie klimatu oraz zaradzenie innym wyzwaniom środowiskowym, przy jednoczesnym zwiększeniu inwestycji w transformację UE. Owa transformacja ma polegać na dążeniu w kierunku zrównoważonej gospodarki, a także zwiększeniu udziału małych i średnich przedsiębiorstw w tym procesie.

Opublikowana strategia określa nasz ambitny plan działania na rzecz zrównoważonego finansowania na nadchodzące lata. Aby osiągnąć nasze cele klimatyczne, musimy nieustannie dążyć do tego, by do zrównoważonej gospodarki płynęły szersze strumienie środków finansowych. Potrzebne są znaczne inwestycje, aby uczynić gospodarkę bardziej ekologiczną oraz zbudować bardziej integracyjne społeczeństwo, tak aby każdy mógł odegrać swoją rolę – zakomunikowała komisarz Mairead McGuinness, odpowiedzialna za usługi finansowe, stabilność finansową i unię rynków kapitałowych. Potrzebne są znaczne inwestycje, aby uczynić gospodarkę bardziej ekologiczną oraz zbudować bardziej integracyjne społeczeństwo, tak aby każdy mógł odegrać swoją rolę. Musimy zacieśnić międzynarodową współpracę w kwestiach klimatycznych i środowiskowych, ponieważ UE nie jest w stanie samodzielnie przeciwdziałać zmianie klimatu – globalna koordynacja i globalne działania są niezbędne. Ponadto nasz wniosek w sprawie unijnego standardu zielonych obligacji wyznaczy na rynku „złoty standard” i będzie stanowić odpowiedź na potrzeby inwestorów, którzy wymagają wiarygodnego, solidnego narzędzia, aby móc dokonywać zrównoważonych inwestycji.

W przyjętym wniosku dotyczącym europejskiego standardu zielonych obligacji przewidziano stworzenie wysokiej jakości dobrowolnego standardu dla obligacji służących finansowaniu zrównoważonych inwestycji. Ponadto Komisja Europejska przyjęła akt delegowany w sprawie informacji, które mają być ujawniane przez przedsiębiorstwa finansowe i niefinansowe na temat zrównoważonego charakteru ich działalności w oparciu o art. 8 unijnej systematyki.

Tego rodzaju Inicjatywy uwypuklają czołową rolę UE w ustalaniu międzynarodowych standardów zrównoważonego finansowania. Komisja zamierza ściśle współpracować ze wszystkimi partnerami międzynarodowymi, w tym za pośrednictwem międzynarodowej platformy ds. zrównoważonego finansowania, na rzecz budowy solidnego międzynarodowego systemu zrównoważonego finansowania.

Nowa strategia zrównoważonego finansowania

W ciągu ostatnich kilku lat UE znacznie zwiększyła poziom swoich ambicji w zakresie przeciwdziałania zmianie klimatu. Komisja Europejska podjęła już bezprecedensowe kroki w celu stworzenia podstaw zrównoważonego finansowania. Zrównoważony rozwój jest głównym elementem odbudowy UE po pandemii COVID-19, a sektor finansowy stanowić będzie kluczowe wsparcie w realizacji celów Europejskiego Zielonego Ładu.

Ogłoszona dziś strategia zrównoważonego finansowania ma kluczowe znaczenie dla zmobilizowania prywatnych środków finansowych, aby osiągnąć nasze cele klimatyczne i sprostać innym wyzwaniom środowiskowym – podkreśla wiceprzewodniczący wykonawczy – Valdis Dombrovskis. Chcemy również stworzyć zrównoważone możliwości finansowania dla małych i średnich przedsiębiorstw. Wspólnie z naszymi partnerami międzynarodowymi będziemy działać na rzecz pogłębienia współpracy w zakresie zrównoważonego finansowania, ponieważ globalne wyzwania wymagają globalnych działań. Proponujemy również standard zielonych obligacji, aby zwalczać pseudoekologiczny marketing i wyróżnić te obligacje, które rzeczywiście stanowią zrównoważoną inwestycję – dodaje Dombrovskis – nadzorujący również stabilność finansową, usługi finansowe i unię rynków kapitałowych.

Strategia obejmuje działania w sześciu kategoriach:

– rozszerzenie istniejącego zestawu instrumentów zrównoważonego finansowania w celu ułatwienia dostępu do finansowania transformacji
– zwiększenie udziału małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) oraz konsumentów poprzez zapewnienie im odpowiednich narzędzi umożliwiających im dostęp do finansowania transformacji oraz zachęt sprzyjających korzystaniu z tego finansowania
– zwiększenie odporności systemu gospodarczego i finansowego na zagrożenia dla zrównoważonego rozwoju
– zwiększenie wkładu sektora finansowego w zrównoważony rozwój
– zapewnienie integralności systemu finansowego UE i monitorowanie jego uporządkowanego przejścia na zrównoważony rozwój
– opracowanie międzynarodowych inicjatyw i standardów w zakresie zrównoważonego finansowania oraz wsparcie krajów partnerskich UE

Komisja przedstawi sprawozdanie z realizacji strategii do końca 2023 r. i będzie aktywnie wspierać państwa członkowskie w ich działaniach z zakresu zrównoważonego finansowania.

Europejski standard zielonych obligacji

Komisja przedstawiła również wniosek dotyczący rozporządzenia w sprawie dobrowolnego europejskiego standardu zielonych obligacji. We wniosku przewidziano stworzenie wysokiej jakości dobrowolnego standardu dostępnego dla wszystkich emitentów (zarówno emitentów prywatnych, jak i rządów), aby pomóc w finansowaniu zrównoważonych inwestycji. Zielone obligacje (zwane również obligacjami ekologicznymi) są już wykorzystywane do pozyskiwania finansowania w sektorach takich jak produkcja i dystrybucja energii, zasobooszczędne mieszkalnictwo i niskoemisyjna infrastruktura transportowa.

Duże zainteresowanie tymi obligacjami wykazują również inwestorzy. Nadal istnieje jednak możliwość zwiększenia skali funkcjonowania rynku obligacji ekologicznych i podniesienia poziomu ambicji środowiskowych, jakie mu przyświecają. Europejski standard zielonych obligacji będzie stanowił „złoty standard” definiujący najlepszy sposób wykorzystania zielonych obligacji przez przedsiębiorstwa i organy publiczne do pozyskiwania funduszy na rynkach kapitałowych w celu finansowania ambitnych inwestycji, przy jednoczesnym spełnieniu rygorystycznych wymogów w zakresie zrównoważonego rozwoju i zapewnieniu inwestorom ochrony przed pseudoekologicznym marketingiem. W szczególności:

– emitenci zielonych obligacji będą mieli do dyspozycji solidne narzędzie, dzięki któremu będą w stanie wykazać, że finansują ekologiczne projekty zgodne z unijną systematyką
– inwestorzy nabywający obligacje będą mogli łatwiej potwierdzić, że ich inwestycje mają zrównoważony charakter, co zmniejszy ryzyko, że ulegną pseudoekologicznemu marketingowi.
Nowy europejski standard zielonych obligacji będzie otwarty dla wszystkich emitentów obligacji ekologicznych, w tym emitentów spoza UE. Proponowane ramy przewidują cztery kluczowe wymogi:
– środki pozyskane w wyniku emisji tego rodzaju obligacji powinny być w pełni przeznaczone na projekty zgodne z unijną systematyką
– musi istnieć pełna przejrzystość co do sposobu wykorzystania wpływów z emisji obligacji w oparciu o szczegółowe wymogi sprawozdawcze
– wszystkie unijne zielone obligacje muszą zostać zweryfikowane przez zewnętrznego audytora, aby zapewnić zgodność z przepisami rozporządzenia oraz dopilnować, by finansowane projekty były zgodne z systematyką

Przewidziano w tym względzie szczególną, ograniczoną elastyczność dla emitentów długu państwowego
– zewnętrzni audytorzy świadczący usługi na rzecz emitentów unijnych zielonych obligacji muszą być zarejestrowani w Europejskim Urzędzie Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych i podlegać nadzorowi tego organu. Stanowić to będzie gwarancję jakości i wiarygodności ich usług i audytów, zapewniając tym samym ochronę inwestorów i integralność rynku. Przewidziano w tym względzie szczególną, ograniczoną elastyczność dla emitentów długu państwowego

Głównym celem inicjatywy jest stworzenie nowego „złotego standardu” dla zielonych obligacji, z którym można będzie porównywać inne standardy rynkowe i potencjalnie dążyć do ich ujednolicenia. Standard ten będzie miał na celu zaradzenie problemom związanym z pseudoekologicznym marketingiem i przyczyni się do ochrony integralności rynku, zapewniając finansowanie wiarygodnych projektów środowiskowych.  Wniosek Komisji zostanie przedłożony Parlamentowi Europejskiemu i Radzie w ramach procedury współdecyzji.

Zrównoważone finansowanie i unijna systematyka dotycząca zrównoważonego rozwoju

Komisja Europejska przyjęła także akt delegowany uzupełniający art. 8 rozporządzenia w sprawie systematyki, który nakłada na przedsiębiorstwa finansowe i niefinansowe obowiązek przekazywania inwestorom informacji na temat „ekologiczności” ich aktywów i działalności gospodarczej. Rynki i inwestorzy potrzebują jasnych i porównywalnych informacji na temat zrównoważonego rozwoju, aby nie ulec pseudoekologicznemu marketingowi. W przyjętym dziś akcie delegowanym określono treść, metodę oraz sposoby prezentacji informacji, które duże przedsiębiorstwa finansowe i niefinansowe mają ujawniać na temat skali ich działalności gospodarczej, inwestycji lub działalności kredytowej, które są zgodne z unijną systematyką.

Przedsiębiorstwa niefinansowe będą musiały ujawnić odsetek swoich obrotów, kapitału i wydatków operacyjnych związanych ze zrównoważoną środowiskowo działalnością gospodarczą zgodnie z definicją zawartą w rozporządzeniu w sprawie systematyki i akcie delegowanym w sprawie unijnej systematyki dotyczącej zrównoważonego rozwoju w dziedzinie klimatu przyjętym formalnie 4 czerwca 2021 r., a także we wszelkich przyszłych aktach delegowanych dotyczących innych celów środowiskowych. Instytucje finansowe, głównie duże banki, podmioty zarządzające aktywami, firmy inwestycyjne oraz zakłady ubezpieczeń/reasekuracji, będą musiały ujawnić, jaką część ogółu aktywów, które finansują lub w które inwestują, stanowi zrównoważona środowiskowo działalność gospodarcza.
Wspomniany akt delegowany zostanie przekazany Parlamentowi Europejskiemu i Radzie do kontroli na okres czterech miesięcy, z możliwością jednokrotnego przedłużenia tego okresu o dwa miesiące.