Komisja Europejska przedstawiła unijny kodeks współpracy policyjnej, aby ułatwić współpracę organów ścigania z różnych państw członkowskich i zapewnić funkcjonariuszom policji w UE nowocześniejsze narzędzia wymiany informacji. Jako że działalność dużej części przestępców ma charakter transgraniczny, funkcjonariusze policji w UE muszą być w stanie szybko nawiązać skuteczną współpracę.
Kodeks współpracy policyjnej – który obejmuje zalecenie w sprawie operacyjnej współpracy policyjnej i nowe przepisy dotyczące wymiany informacji – pomoże usprawnić operacje transgraniczne, zapewni jasne kanały i ramy czasowe wymiany informacji oraz zwiększy rolę Europolu. Ponadto zmienione przepisy dotyczące zautomatyzowanej wymiany niektórych kategorii danych pomogą znacznie skuteczniej ustalać powiązania między przestępstwami w całej UE. Pozwoli to wyeliminować luki informacyjne, skuteczniej zapobiegać przestępczości oraz skuteczniej wykrywać przestępstwa i prowadzić w ich sprawie dochodzenia w UE, a także zwiększyć bezpieczeństwo wszystkich obywateli w Europie. Ponadto Komisja Europejska przedstawiła sprawozdanie z ogólnych postępów w realizacji strategii UE w zakresie unii bezpieczeństwa.
Przestępcy nie powinni być w stanie schronić się przed policją, przemieszczając się po prostu z jednego państwa członkowskiego do drugiego. Dziś proponujemy przepisy, które pomogą funkcjonariuszom policji w całej UE współpracować w chwytaniu przestępców. Dostęp do jasnych kanałów wymiany informacji oznacza, że policja będzie mogła szybko identyfikować podejrzanych i gromadzić informacje potrzebne do prowadzenia dochodzeń – poinformował wiceprzewodniczący do spraw promowania naszego europejskiego stylu życia – Margaritis Schinas.
Proponowane środki obejmują:
• A Zalecenie w sprawie operacyjnej współpracy policyjnej, ustanawiające wspólne standardy współpracy między funkcjonariuszami policji, którzy uczestniczą we wspólnych patrolach i działają na terytorium innego państwa członkowskiego. Obejmuje ono wspólny wykaz przestępstw, w przypadku których można prowadzić pościgi transgraniczne, oraz przewiduje bezpieczne komunikatory dla funkcjonariuszy policji, które umożliwią im porozumiewanie się z ich odpowiednikami podczas prowadzenia operacji w innych krajach UE. Chociaż operacje policyjne i postępowania przygotowawcze pozostają w gestii państw członkowskich, proponowane wspólne standardy ułatwią funkcjonariuszom policji pracę w innych państwach UE. Zalecenie będzie również promować wspólną unijną kulturę działań policyjnych poprzez wspólne szkolenia, w tym kursy językowe lub programy wymiany.
• Nowe zasady dotyczące wymiany informacji między organami ścigania z państw członkowskich. Funkcjonariusze policji w jednym państwie członkowskim powinni mieć taki sam dostęp do informacji, którymi dysponują ich koledzy w innym państwie członkowskim, na tych samych warunkach. Aby móc uczestniczyć w wymianie informacji z innymi państwami UE, państwa członkowskie powinny ustanowić pojedynczy punkt kontaktowy, który będzie pełnić funkcję punktu kompleksowej obsługi. Taki punkt powinien działać 24 godziny na dobę przez 7 dni w tygodniu oraz dysponować odpowiednim personelem. Wymagane informacje powinny być udostępniane w ciągu 8 godzin (w pilnych przypadkach), a najpóźniej w ciągu 7 dni. Domyślnym kanałem komunikacji powinna stać się aplikacja zaufanej sieci bezpiecznej wymiany informacji (SIENA), którą zarządza Europol.
• Zmienione zasady dotyczące zautomatyzowanej wymiany danych na potrzeby współpracy policyjnej w ramach konwencji z Prüm. Wprowadzone zmiany usprawnią, ułatwią i przyspieszą wymianę danych oraz pomogą w identyfikowaniu przestępców. Zautomatyzowana wymiana danych będą odtąd obejmować wizerunki twarzy podejrzanych i skazanych przestępców oraz informacje z akt policyjnych. Przewidziano także wprowadzenie centralnego routera, z którym będą mogły się łączyć krajowe bazy danych, co zastąpi liczne połączenia między poszczególnymi krajowymi bazami danych. Europol będzie również w stanie skuteczniej wspierać państwa członkowskie poprzez sprawdzanie danych z państw trzecich w bazach danych państw członkowskich, co pomoże w identyfikowaniu przestępców znanych organom państw spoza UE.
Przepisy, które proponujemy, rozwiążą bardzo praktyczne problemy transgraniczne, które funkcjonariusze policji w Europie napotykają każdego dnia. Istnieją na przykład wątpliwości co do tego, jakie przepisy mają zastosowanie w przypadku, gdy policja musi przekroczyć granicę wewnętrzną w czasie pościgu za przestępcą? Obecnie policja ma do czynienia ze zróżnicowanymi i złożonymi przepisami krajowymi, a nasze wnioski mają zapewnić jasne ramy europejskie. Policja zyska również dostęp do lepszych narzędzi wymiany informacji potrzebnych do prowadzenia dochodzeń, tak by chronić nas wszystkich przed coraz bardziej wyrafinowanymi przestępcami – stwierdziła Ylva Johansson – komisarz do spraw wewnętrznych.
Dalsze kroki
Obecnie to do Parlamentu Europejskiego i Rady należy przeanalizowanie i przyjęcie proponowanej dyrektywy w sprawie wymiany informacji oraz rozporządzenia w sprawie zautomatyzowanej wymiany danych. Wniosek dotyczący zalecenia Rady w sprawie operacyjnej współpracy policyjnej ma teraz zostać omówiony i przyjęty przez Radę po konsultacji z Parlamentem Europejskim. Zalecenie służyłoby następnie wszystkim państwom członkowskim jako podstawa do aktualizacji istniejących porozumień krajowych lub dwustronnych.
