Komisja Europejska uruchomiła dziś portal „Europejska Przestrzeń Badawcza dla Ukrainy” (ERA4Ukraine), punkt kompleksowej obsługi w zakresie informacji i wsparcia dla naukowców i innowatorów z Ukrainy, którzy musieli opuścić kraj. Portal skupia inicjatywy na szczeblu UE w podziale na kraje oraz inicjatywy grup pozarządowych. Jego celem jest pomoc naukowcom w znalezieniu zakwaterowania i możliwości zatrudnienia, ułatwienie uznawania ich dyplomów oraz oferowanie innych usług.

Portal ERA4Ukraine uruchamiany jest w ramach istniejącej sieci EURAXESS, która wspiera naukowców poprzez połączenie ponad 600 ośrodków i 43 portali krajowych w państwach członkowskich UE i państwach stowarzyszonych w ramach programu „Horyzont Europa”. Wszystkie informacje będą wkrótce dostępne w języku angielskim i ukraińskim. Każde państwo członkowskie i państwo stowarzyszone posiada krajowy portal, na którym usługi wsparcia będą świadczone w ustrukturyzowany sposób. Obecnie dostępnych jest ponad 30 portali.

  • Jesteśmy solidarni z naukowcami i innowatorami Ukrainy, którzy stoją w obliczu bezprecedensowych okoliczności w wyniku rosyjskiej inwazji na ich kraj. Ukraińscy naukowcy i badacze wnoszą kluczowy wkład w unijne badania naukowe i innowacje. W oczekiwaniu na ratyfikację stowarzyszenia Ukrainy z programem „Horyzont Europa” dopilnowaliśmy, aby beneficjenci mogli już otrzymać finansowanie z unijnych programów w zakresie badań naukowych i innowacji. Dzisiejsza inauguracja ERA4Ukraine to kolejne ważne działanie wspierające naszych ukraińskich partnerów – zakomunikowała Marija Gabriel, komisarz ds. innowacji, badań naukowych, kultury, edukacji i młodzieży.

W tym samym duchu, już w zeszłym tygodniu, Maria Leptin, przewodnicząca Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych (ERBN), zwróciła się do wszystkich 5600 beneficjentów dotacji ERBN o zapewnienie tymczasowego zatrudnienia naukowcom i pracownikom administracyjnym z Ukrainy, którzy musieli opuścić kraj. Ta nowa inicjatywa ERBN została włączona do portalu ERA4Ukraine. Do tej pory w ciągu zaledwie kilku dni otrzymano 380 ofert. Komunikat prasowy opublikowano tutaj.

Inne inicjatywy UE obejmują dostęp do Science4Refugees, istniejącej inicjatywy EURAXESS, która zapewnia uchodźcom staże, pracę w niepełnym i pełnym wymiarze godzin, a także dostęp do Europejskiej Wspólnoty Badawczej, portalu Solidarność UE z Ukrainą oraz portalu MSCA – Researchers at risk, który wspiera naukowców znajdujących się w trudnej sytuacji.

Portal ERA4Ukraine zawiera również linki do #Science4Ukraine, grupy wolontariuszy – studentów i naukowców z instytucji akademickich w Europie i na całym świecie. Wolontariusze gromadzą i rozpowszechniają informacje na temat możliwości wsparcia na szczeblu uniwersyteckim, krajowym i międzynarodowym dla absolwentów i naukowców bezpośrednio powiązanych z ukraińską instytucją akademicką.

Kontekst

Rosyjska agresja wojskowa na Ukrainę doprowadziła do największego od dziesięcioleci kryzysu humanitarnego w Europie. Komisja Europejska i państwa członkowskie pracują na wszystkich frontach, aby wesprzeć Ukrainę, zapewniając pomoc humanitarną i ochronę ludności. Jednocześnie Komisja podjęła szereg kroków w celu zapewnienia wsparcia w dziedzinie badań naukowych i innowacji.

W październiku 2021 roku Ukraina podpisała umowę o stowarzyszeniu zarówno z programem „Horyzont Europa”, jak z programem badawczo-szkoleniowym Euratomu. Umowa nie weszła jeszcze w życie ze względu na opóźnienia w procesie ratyfikacji po stronie ukraińskiej. Tymczasem Komisja podjęła kroki administracyjne, aby umożliwić beneficjentom z Ukrainy uzyskiwanie funduszy z unijnych programów badawczo-rozwojowych.

3 marca komisarz Marija Gabriel ogłosiła, że Komisja Europejska nie będzie się angażować w dalsze projekty współpracy z podmiotami rosyjskimi. Zawieszono przygotowanie umów o udzielenie dotacji dotyczących projektów w ramach programu „Horyzont Europa”, w które zaangażowane są rosyjskie organizacje badawcze. Podpisywanie nowych umów zostało wstrzymane do odwołania. Ponadto płatności na rzecz podmiotów rosyjskich w ramach istniejących umów zostały zawieszone do odwołania.

ERA4Ukraine korzysta z sieci EURAXESS, jedynej w swoim rodzaju ogólnoeuropejskiej inicjatywy zapewniającej informacje i usługi wsparcia profesjonalnym naukowcom. Inicjatywa ta, wspierana przez Unię Europejską, państwa członkowskie i państwa stowarzyszone wspiera mobilność naukowców i rozwój ich kariery, a jednocześnie zacieśnia współpracę naukową między Europą a światem. EURAXESS to sieć ponad 600 ośrodków i 43 portali krajowych we wszystkich państwach członkowskich UE i państwach stowarzyszonych. W Szwajcarii i Zjednoczonym Królestwie również działają krajowi administratorzy.