Ambitne cele klimatyczne Komisji Europejskiej

Komisja Europejska przyjęła pakiet propozycji legislacyjnych, których celem jest dostosowanie unijnej polityki klimatycznej, energetycznej, użytkowania gruntów, transportu oraz podatków do ograniczenia emisji gazów cieplarnianych netto o co najmniej 55% do 2030 roku w porównaniu z poziomami z 1990 roku.

Cel? To obniżenie poziomu emisji tak, by do 2050 roku Europa stała się pierwszym na świecie kontynentem neutralnym dla klimatu. Zaprezentowany pakiet zmian jest propozycją, która będzie tematem dyskusji Rady UE oraz Parlamentu Europejskiego.

„Przedstawione wnioski umożliwią niezbędne przyspieszenie redukcji emisji gazów cieplarnianych w najbliższym dziesięcioleciu. Łączą one: stosowanie systemu handlu uprawnieniami do emisji w nowych sektorach oraz zaostrzenie zasad obecnego unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji; większe wykorzystanie energii ze źródeł odnawialnych; wyższą efektywność energetyczną; szybsze wprowadzanie niskoemisyjnych rodzajów transportu oraz infrastruktury i paliw, które je wspierają; dostosowanie polityki podatkowej do celów Europejskiego Zielonego Ładu; działania zapobiegające ucieczce emisji gazów cieplarnianych; oraz narzędzia służące ochronie i rozwojowi naturalnych pochłaniaczy dwutlenku węgla…” – czytamy w komunikacie opublikowanym przez KE.

O jakich – konkretnych propozycjach mowa? To między innymi obniżenie ogólnego poziomu emisji oraz zwiększenie rocznego tempa jej redukcji. Komisja Europejska proponuje ponadto stopniowe wycofywanie bezpłatnych uprawnień do emisji dla lotnictwa, a także dostosowanie względem światowego mechanizmu kompensacji i redukcji dwutlenku węgla dla lotnictwa międzynarodowego (CORSIA) oraz włączenie do EU ETS emisji z żeglugi.
Wnioski dotyczą również redukcji emisji w transporcie drogowym oraz budynkach – w tym obszarze zaplanowano ustalenie odrębnego systemu handlu uprawnieniami do emisji. Komisja proponuje również zwiększenie środków na Fundusz Innowacyjności i Fundusz Modernizacyjny. KE chce, aby państwa członkowskie przeznaczały całość swoich dochodów z handlu uprawnieniami do emisji na inicjatywy związane z klimatem i energią. Specjalna część dochodów z nowego systemu dotyczącego transportu drogowego oraz budynków powinna łagodzić potencjalne konsekwencje społeczne względem gospodarstw domowych, mikroprzedsiębiorstw, a także użytkowników transportu, którzy znajdują się trudnym położeniu.

„Państwa członkowskie również ponoszą odpowiedzialność za usuwanie dwutlenku węgla z atmosfery, tak więc w rozporządzeniu w sprawie użytkowania gruntów, leśnictwa i rolnictwa ustanowiono ogólny cel UE dotyczący usuwania dwutlenku węgla przez naturalne pochłaniacze, odpowiadający 310 mln ton emisji CO2 do roku 2030. Docelowe poziomy krajowe będą wymagały od państw członkowskich dbania o naturalne pochłaniacze dwutlenku węgla i rozszerzania ich, aby osiągnąć powyższy cel. Do 2035 roku UE powinna dążyć do osiągnięcia neutralności klimatycznej w sektorach użytkowania gruntów, leśnictwa i rolnictwa, co dotyczy również emisji rolniczych innych niż CO2, takich jak emisje pochodzące ze stosowania nawozów i od zwierząt gospodarskich…” – podkreślają przedstawiciele KE.

Z kolei strategia leśna UE ma na celu poprawę jakości, ilości i odporności lasów. Jednym z jej założeń jest zasadzenie trzech miliardów drzew w całej Europie do 2030 roku – Lasy mają zasadnicze znaczenie w walce ze zmianą klimatu. Poza tym zapewniają miejsca pracy i wzrost gospodarczy na obszarach wiejskich, zrównoważony materiał na potrzeby rozwoju biogospodarki oraz cenne usługi ekosystemowe dla naszego społeczeństwa – mówi komisarz ds. rolnictwa – Janusz Wojciechowski. – Strategia leśna – poprzez wspólne traktowanie aspektów społecznych, gospodarczych i środowiskowych – ma zapewnić i zwiększyć wielofunkcyjność europejskich lasów oraz podkreśla kluczową rolę milionów leśników pracujących w terenie. Nowa wspólna polityka rolna umożliwi lepiej ukierunkowane wsparcie dla naszych leśników i dla zrównoważonego rozwoju naszych lasów – dodaje.

Zmiany nie ominą również aspektu emisji CO2 dla aut osobowych oraz dostawczych. Propozycja KE zakłada wymóg zmniejszenia emisji z nowych samochodów o 55% od 2030 roku i o 100% od 2035 roku w porównaniu z poziomami z 2021 roku. W konsekwencji- jak podkreśliła KE w komunikacie – wszystkie nowe samochody rejestrowane od 2035 roku będą bezemisyjne.

Nowości mają związek również ze systemem podatkowym. W sprawie opodatkowania energii KE zaproponowała dostosowanie opodatkowania produktów energetycznych do polityki UE w zakresie energii oraz klimatu, wspierania czystych technologii, a także zniesienia przestarzałych zwolnień i stawek obniżonych, które obecnie zachęcają do stosowania paliw kopalnych. Nowy mechanizm dostosowania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2 ma wprowadzić cenę za emisje dwutlenku węgla w przypadku importu określonych produktów. Celem nowych przepisów jest ograniczenie negatywnych efektów konkurencji podatkowej w kwestii energii, a to ma z kolei przyczynić się do zabezpieczenia dochodów krajów członkowskich z podatków ekologicznych, które niosą ze sobą mniejszą szkodę dla wzrostu gospodarczego od opodatkowania pracy.