Parlament Europejski udoskonalił instrument „Łącząc Europę” i uruchomił nowe fundusze na projekty transportowe, cyfrowe i energetyczne na lata 2021–2027. Na czym polegają owe udoskonalenia i jakie środki zostaną przeznaczone na ten projekt?
Parlament i Rada uzgodniły w marcu, w jaki sposób udoskonalić instrument „Łącząc Europę”. Jego wartość to 30 mld euro na lata 2021–2027. Będzie on finansować projekty transportowe, energetyczne i cyfrowe, które mają znaczenie ogólnoeuropejskie. Dzięki niemu do 2030 roku zostaną terminowo ukończone istotne projekty transeuropejskie, takie jak Rail Baltica, infrastruktura ładowania pojazdów napędzanych paliwami alternatywnymi i wprowadzenie zasięgu G na ważnych osiach transportowych.
Posłowie dołożyli starań, by 60% funduszy instrumentu przeznaczono na projekty, które pomogą osiągnąć cele klimatyczne UE. Natomiast 15% środków na energetykę sfinansuje transgraniczne projekty związane z energią odnawialną.
Instrument „Łącząc Europę” zmodernizuje połączenia transportowe w całej UE. Pomoże on Europie sprostać wyzwaniom związanym z dekarbonizacją sektora i przyczyni się w szczególności do urzeczywistnienia hasła „przejścia na kolej”. Uzupełnienie brakujących połączeń będzie również sprzyjać przepływowi osób i towarów – mówi sprawozdawca Komisji Transportu i Turystyki – Marian-Jean Marinescu.
Projekty nowej generacji
Instrument „Łącząc Europę” składa się z trzech elementów: około 23 mld euro przeznaczono na projekty transportowe, 5 mld euro na projekty energetyczne i 2 mld euro na projekty cyfrowe. Około 10 mld euro przeznaczonych na transgraniczne projekty transportowe będzie pochodziło z funduszy spójności. Dzięki nim państwa Unii będą mogły zrealizować wcześniej zidentyfikowane brakujące połączenia transportowe. 1,4 mld euro zostanie przeznaczone na przyspieszenie realizacji transgranicznych projektów dotyczących brakujących ważnych połączeń kolejowych. Projekty te Komisja Europejska wybierze na podstawie kryterium konkurencyjności.
W sektorze cyfrowym instrument będzie wspierać rozwój projektów będących przedmiotem wspólnego zainteresowania. Zaliczają się do nich bezpieczne i chronione sieci cyfrowe o bardzo wysokiej przepustowości i systemy 5G, a także cyfryzacja sieci transportowych i energetycznych. Program przyczyni się też do większej interoperacyjności sieci energetycznych. Finansowane projekty będą zgodne z unijnymi i krajowymi planami w zakresie klimatu i energii.
Instrument „Łącząc Europę” finansuje kluczowe projekty w zakresie łączności transgranicznej i energii odnawialnej między państwami członkowskimi i umożliwi Europie wykonanie skoku w kierunku gospodarki cyfrowej i neutralnej dla klimatu. Ma to kluczowe znaczenie dla zapewnienia, że pozostaniemy konkurencyjni w przyszłości – zakomunikowała Henna Virkkunen – sprawozdawczyni Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii.
Z kolei Dominique Riquet – współsprawozdawca w Komisji Transportu i Turystyki dodał – Osiągnięcie Zielonego Ładu nie będzie możliwe, jeśli nie zmodernizujemy naszej infrastruktury na potrzeby nadchodzących przemian cyfrowych i środowiskowych. Instrument „Łącząc Europę” nowej generacji wkracza w odpowiednim momencie, aby zapewnić tę transformację.
Przyspieszenie realizacji projektów transportowych
Parlament usprawnił również uzgodnione uprzednio z Radą procedury dotyczące transeuropejskiej sieci transportowej (TEN-T). Uproszczono procedury przyznawania pozwoleń dla projektów TEN-T, co ułatwi ich realizację. Państwa członkowskie będą musiały wyznaczyć punkt kontaktowy dla każdego projektodawcy i dopilnować, aby uzyskanie pozwolenia na rozpoczęcie projektu nie trwało dłużej niż cztery lata.
